Bộ quy tắc bao gồm 4 phần dọc theo chuỗi giá trị của thương mại điện tử bao gồm: tìm nguồn cung ứng, vận hành, bán hàng và các hành vi liên quan khác. Trong mỗi phần có các tiêu chí phụ được phân loại theo mức độ tuân thủ: việc cần làm, nên làm, có thể làm.
Việt Nam được dự báo nằm trong top 3 quốc gia thu hút nhiều nhà đầu tư thương mại điện tử nhất hay đến năm 2025, quy mô thị trường thương mại điện tử Việt Nam có thể ngang bằng với bán lẻ truyền thống.
Tuy nhiên, lâu nay các kênh thương mại điện tử phát triển mạnh mẽ, tiện ích thì ai cũng thấy nhưng rủi ro cũng không ít khi người mua không được “sờ tận tay, nhìn tận mắt” sản phẩm mà chỉ thông qua các cam kết và hình ảnh quảng cáo trên mạng.
Hướng tới kinh doanh có trách nhiệm trên thương mại điện tử
Thúc đẩy kinh doanh có trách nhiệm trên thương mại điện tử đang được ưu tiên phát triển, nhất là khi số lượng người tiêu dùng phàn nàn về việc mua hàng trên các sàn thương mại điện tử, website, mạng xã hội… tăng nhanh. nhanh chóng trong thời gian gần đây.
Cùng với hoạt động kiểm tra, Bộ quy tắc kinh doanh có trách nhiệm với người tiêu dùng trong thương mại điện tử được kỳ vọng sẽ giúp người bán kinh doanh bền vững và hiệu quả hơn, đồng thời giúp người tiêu dùng định giá và lựa chọn hàng hóa, dịch vụ tiêu dùng thông minh.
Bà Ramla Khalidi, Đại diện thường trú, Chương trình Phát triển Liên hợp quốc tại Việt Nam (UNDP) cho biết: “Bộ Quy tắc nhất quán với các nguyên tắc chỉ đạo của Liên hợp quốc về kinh doanh và quyền con người”, là khuôn khổ để doanh nghiệp thực hành kinh doanh có trách nhiệm, đảm bảo quyền con người . Bộ quy tắc cung cấp cho doanh nghiệp những việc phải làm, nên làm và có thể làm để đóng góp vào tăng trưởng kinh tế mà không ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững.
Truy cập Bộ quy tắc, doanh nghiệp và người bán sẽ tìm thấy các hướng dẫn cụ thể khi kinh doanh trực tuyến như: lựa chọn sản phẩm, minh bạch thông tin sản phẩm hay xử lý khiếu nại của khách hàng. Bộ Quy tắc đã nhận được sự hưởng ứng của các doanh nghiệp trong và ngoài nước khi góp phần xây dựng văn hóa kinh doanh trực tuyến.
Ông Nguyễn Trọng Tuấn, Giám đốc vận hành hệ thống siêu thị WinMart cho biết: “Đây là một chủ đề chi tiết và thiết thực giúp doanh nghiệp lên kế hoạch chi tiết nhằm phục vụ tối ưu lợi ích của người tiêu dùng”.
Bà Vũ Thị Minh Tú, Giám đốc Đối ngoại Lazada Việt Nam cho biết: “Các doanh nghiệp có thể sử dụng bộ quy tắc như một cẩm nang tra cứu những điều nên làm và không nên làm để xây dựng môi trường thương mại điện tử lành mạnh. Chúng tôi ủng hộ việc phổ biến rộng rãi của Bộ luật cho nhiều thương nhân hơn”.
Với xu thế hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, kinh doanh có trách nhiệm là yêu cầu cấp thiết đối với doanh nghiệp và nền kinh tế. Việc lành mạnh hóa hoạt động kinh doanh trong thương mại điện tử sẽ hỗ trợ doanh nghiệp tiến tới chinh phục thành công thị trường thế giới.
Bà Nguyễn Quỳnh Anh, Phó Cục trưởng Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng, Bộ Công Thương cho biết: “Bộ Quy tắc là cam kết tự nguyện từ phía doanh nghiệp nhằm khuyến khích doanh nghiệp áp dụng, từ đó tạo dựng niềm tin với người tiêu dùng không chỉ ở Việt Nam mà còn trên toàn thế giới”.
Bộ Công Thương cho biết, Bộ Quy tắc kinh doanh có trách nhiệm trên thương mại điện tử sẽ được triển khai tại nhiều địa phương trong thời gian tới, khuyến khích cộng đồng doanh nghiệp đồng thuận thực hiện, từ đó mang lại nhiều giá trị tốt đẹp. môi trường, cộng đồng và xã hội.
Theo một số sàn thương mại điện tử, với số lượng hàng triệu đơn hàng mỗi tháng, tỷ lệ hàng hóa không đảm bảo chất lượng dù chỉ chưa đến 1% đã ảnh hưởng đến hàng nghìn khách hàng.
Năm qua, Cục Kinh tế số và Thương mại điện tử đã rà soát, yêu cầu các công ty, tổ chức hoạt động thương mại điện tử gỡ bỏ/khóa hơn 1.660 gian hàng với gần 6.500 sản phẩm vi phạm; chặn 5 website vi phạm có dấu hiệu lợi dụng thương mại điện tử để kinh doanh hàng giả, hàng nhái, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ.
Bên cạnh đó, thời gian gần đây, tình trạng lợi dụng thương mại điện tử để lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua tuyển cộng tác viên bán hàng, chốt đơn hàng trực tuyến để hưởng hoa hồng đang làm méo mó diễn biến. của thương mại điện tử.
Biến tướng chiêu trò chốt đơn bán hàng online
Một phụ nữ kể lại, cách đây ít lâu, chị nhận được tin nhắn mời làm cộng tác viên bán hàng qua mạng. Công việc chỉ cần ngồi ở nhà và thanh toán trước cho các đơn hàng, sau đó ngay trong ngày, bạn sẽ nhận được tiền gốc cộng với chiết khấu cho mỗi đơn hàng từ 10-15%. Sau những ngày đầu thanh toán cho những đơn hàng nhỏ và nhận đủ tiền hoa hồng như đã thỏa thuận, chị bị kẻ xấu dụ dỗ tham gia thanh toán cho những đơn hàng lớn. Tin vào lời hứa, mong được hoa hồng cao nếu bỏ ra số tiền lớn, chị đã liên tục chuyển tiền cho kẻ xấu.
Người phụ nữ này cho biết: “Khi ở bên công ty, họ chia thành từng nhóm nhỏ để làm những công việc liên tục với giá trị hợp đồng lớn và yêu cầu của bên đó là sau khi hoàn thành công việc mới được nhận tiền, khi tôi muốn dừng lại cũng không được. Không dừng lại. Số tiền tôi gửi gần 1 tỷ đồng. Thế là tôi phải lần theo đến cuối mới lấy ra được. Chờ mãi không thấy chuyển khoản. Tôi gọi điện thì bên kia cắt. cắt hết liên lạc qua Zalo, Facebook, lúc đó tôi mới biết mình bị lừa”.
Theo cơ quan công an, hầu hết nạn nhân là phụ nữ đang nuôi con nhỏ, sinh viên, không có việc làm và cần kiếm thêm thu nhập. Những kẻ lừa đảo đã dụ nạn nhân vào các trang fan hâm mộ hoặc nhóm trao đổi điện tử giả mạo, trong đó chỉ có kẻ chủ mưu và những kẻ lừa đảo tự sử dụng thông tin. chúng nhắn tin qua lại cho nhau để lôi kéo nạn nhân. Ngoài ra, các đối tượng còn làm giả chứng thư bảo lãnh của các công ty tài chính uy tín để nạn nhân tin rằng tiền đầu tư của mình luôn được bảo toàn và sinh lời. Hình thức lừa đảo cũ nhưng để dụ những người nhẹ dạ cả tin sập bẫy, thủ đoạn này đã trở nên hết sức tinh vi.
Cơ quan công an cũng cho biết, bước đầu đã bắt và khởi tố 23 đối tượng liên quan, đồng thời công bố 18 số tài khoản mà các đối tượng lừa đảo thường cung cấp cho nạn nhân để chuyển tiền vào nhằm chiếm đoạt. .
Hình minh họa
Thiếu tá Nguyễn Duy Ngọc, Phòng 9, Cục Cảnh sát Hình sự, Bộ Công an, cho biết: “Chúng tôi khuyến cáo người dân cảnh giác với các tin tuyển dụng qua mạng. Mua hàng qua mạng, người dân cần qua các website, sàn giao dịch thương mại điện tử uy tín, có địa chỉ rõ ràng .cung cấp thông tin cá nhân hoặc chuyển tiền vào số tài khoản không được xác thực rõ ràng.
Trang đầu tư và khởi nghiệp Đông Nam Á mới đây đưa ra phân tích: Sức mua trực tuyến trung bình của Việt Nam là 26 USD, cao hơn hai quốc gia đông dân nhất khu vực là Thái Lan (25 USD). và Indonesia (18 USD). Mặc dù người tiêu dùng Việt Nam thích mua sắm trực tuyến hơn, nhưng hầu hết họ mua hàng với giá thấp vì người mua vẫn lo lắng về chất lượng sản phẩm và phương thức thanh toán an toàn. Đây là điểm cho thấy thị trường thương mại điện tử Việt Nam còn nhiều khoảng trống khó tạo dựng niềm tin với người tiêu dùng. Việc ban hành một bộ quy tắc là cần thiết, nhưng làm thế nào để những quy định, quy tắc này không chỉ là hình thức, hô hào… mà phải thực sự trở thành ý thức trách nhiệm của các bên khi tham gia thương mại điện tử?
